Behoud en nieuwe bloei van een Cultureel Centrum in Geertruidenberg
Insteek: Oplossing exploitatiekosten en huur/koop van het pand aan de Vismarktstraat door de stichtingen “Culturele Evenementen Geertruidenberg en “Scattando Kunsten” samen of 1 van beide.
Inleiding:
Vol verbazing lezen we nu al jaren dat men af wil van “De Schattelijn”, het enige Culturele Centrum in de gemeente Geertruidenberg met ook een theaterfunctie, of eigenlijk ook echt het enige Culturele Centrum in de gemeente. Nog meer verbazing ontstaat er als er al sinds 2013 oplossingen worden geboden door gebruikers, waarbij deze “plannen” en “visies” totaal genegeerd worden (ondanks dat er zo links en rechts wel eens wethouder termen gebruikt uit die visies), sterker nog, er komt niet eens een reactie op.
Onze laatste poging om kunst&cultuur in de gemeente te redden: Wij willen “De Schattelijn” graag gaan runnen per zo snel mogelijke datum, om nog te redden wat er te redden valt.
Misopvatting 1:
In de stukken vanuit diverse partijen uit de gemeenteraad en in de media leest men altijd over een slechtdraaiend “Theater De Schattelijn”, maar dit is een misopvatting. Daarbij wordt tekort gedaan aan het feit dat de theaterfunctie slechts een onderdeel is van een groter geheel, namelijk het Cultureel Centrum. Een Cultureel Centrum wat weliswaar verouderd is, wat overigens door de gemeente zelf in de hand is gespeeld omdat er al 25 jaar geen beslissing wordt genomen, maar wat wel nog steeds bloeiend is en ook een grote potentie heeft om verder te groeien.
Met een minimale inspanning is hier al heel veel meer uit te halen.
Misopvatting 2:
Zonder de mensen tekort te willen doen die de afgelopen jaren zich ingezet hebben voor de theaterfunctie, hoeft het theater helemaal geen verlies te draaien als daar op een andere manier mee omgegaan wordt. Een vrijblijvend reserveringssysteem voor een theatervoorstelling is al zeker 15 jaar niet meer van deze tijd, om maar een klein voorbeeld te noemen. De theaterfunctie weghalen en/of herplaatsen is een superslecht idee, “De Schattelijn” is namelijk zeer geliefd als “vestzaktheater” bij theatermakers en artiesten vanuit heel Nederland. De ambience van de theaterzaal is uniek in zijn soort en is niet elders, zeker niet in deze gemeente, te creëren. Het gaat hier bij de artiesten en gebruikers niet om de naam, maar om de zaal en de sfeer zelf.
Er is inderdaad wat vernieuwing nodig (vooral in apparatuur en ontvangst).
Daarnaast wordt er enorm te kort gedaan aan amateur artiesten en verenigingen/stichtingen die ook graag gebruik maken van de theaterfunctie. Zij zijn het juist die voor een grotere bezetting dan 50% van de zaal zorgen omdat ze mensen uit de omgeving naar het theater trekken (en dus naar vestingstad Geertruidenberg). Het is jarenlang erg moeilijk geweest om deze groep überhaupt in het programmaboekje te krijgen en als dat dan lukte, werd dat afgedaan met een pagina waarin alle “amateur” voorstellingen werden genoemd. Zelfs de grotere theaters in de omgeving plaatsen “amateur” voorstellingen op een normale pagina. Amateur voorstellingen van plaatselijke artiesten en groepen zorgen juist voor de verbinding in de directe samenleving van Geertruidenberg en laten mensen uit de 3 kernen gebruik maken van het Culturele Centrum van de gemeente. Juist de functie die we allemaal willen bereiken.
In het gebruikersoverzicht van De Schattelijn is dit ook terug te lezen, hier wordt onderscheid gemaakt tussen 50 “theatervoorstellingen” en 20 “theateravonden”. Wat is het verschil?
De cijfers van “Theater De Schattelijn” aangaande “theatervoorstellingen” waar alleen professionele voorstellingen in zijn meegenomen om de cijfers er slechter uit te laten zien dan ze zijn wellicht?
Doel en uitgangspunt:
Wij kiezen voor een levendig Cultureel Centrum, waarbij al vaker de naam “Cultuurhuis” is gevallen, en willen zo snel mogelijk beginnen met het herstellen van gemeenschappelijke culturele activiteiten door middel van een culturele markt en een gemeenschappelijke culturele agenda voor de gehele gemeente. Insteek is daarbij dat 95% van de huidige gebruikers kunnen blijven zitten en verder kunnen gaan met de activiteiten.
Het plan is om te zorgen voor een optimale culturele bezetting van het Cultuurhuis door nog meer plaats te bieden aan muziekonderwijs-aanbieders, theater-aanbieders en beeldende kunstenaars, waaronder ook schooltheater en activiteiten voor ouderen en mensen met een beperking overdag. Het uiteindelijke doel is om ook deze laatste groep in te kunnen zetten bij diverse activiteiten.
In de huidige vorm is er nooit gebruik gemaakt van een cultureel platform waarin diverse culturele aanbieders uit de omgeving zitting nemen welke gebruik maken van het cultureel centrum derhalve een goede samenwerking en planning te bewerkstelligen. Dit platform zal dan opgericht worden.
Hierdoor kunnen we ook het culturele programma vergroten en versterken met nieuwe culturele activiteiten door middel van samenwerking, waarbij we een eventueel subsidiebeleid kunnen afstemmen op het nieuwe geïntegreerde cultuurbeleid. Het Cultuurhuis zou ook ruimte kunnen bieden aan bijvoorbeeld museum de Roos en het VVV.
Culturele Infrastructuur:
In het nieuwe Cultuurhuis moet plaats zijn voor: Cultuureducatie, podiumkunsten, amateurkunst, beeldende kunsten, cultureel erfgoed, plaatselijke media, repetitieruimte, recreatie & ontmoeting, schuilplaats en de peuterspeelplaats. Deze laatste is belangrijk om in huis te hebben en houden, om op gezette momenten kinderen ook kennis te kunnen laten maken met kunst & cultuur.
Zeer belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en een uitstekende aanvulling wat past bij een culturele instelling, waarbij muziekleerlingen de andere kinderen kunnen stimuleren en/of een leuke middag kunnen bezorgen. Spelend leren is daarbij het uitgangspunt.
Een Cultuurhuis wat stimuleert in vernieuwing en creativiteit, bevorderen van een structurele cultuureducatie voor en met het basisonderwijs en het ontwikkelen van een nieuwe visie op het gebruik van de theaterzaal.
Cultuuraanbod Theaterzaal:
Naast een verrassende ontmoetingsplaats voor zowel professionele als amateur voorstellingen, moet het Cultuurhuis een thuisbasis worden voor ontmoeting en ontplooiing voor lokale verenigingen, groepen en instellingen. Het zichtbaar maken van cultuur en verengingen verbinden en niet wegjagen.
Het aantrekken van kleinere amateur voorstellingen is hierbij van belang om het Cultuurhuis levendig te houden in het weekend derhalve er een ontmoetingsplaats van te maken met een uitdagende foyer. Het versterken en het vergroten van het culturele aanbod door samenwerkingsverbanden aan te gaan en voorzieningen te creëren voor jongeren.
De Foyer:
De foyer dient verplaatst te worden naar beneden (de oude ruimte van de bieb) en zal meer als “grand café” moeten gaan dienen met flexplekken en ontmoetingsplaatsen die overdag beschikbaar zijn en wat voor een betere en klantvriendelijkere ontvangst moet zorgen dan wat het nu is. De huidige foyer kan dan als extra (vergader) ruimte gebruikt worden. Voor de nieuwe foyer staat al een externe partner klaar om dit gedeelte te gaan exploiteren, waarbij dit direct voor extra inkomsten zal gaan zorgen en daarbij ook vrij inloop is voor toerisme in de gemeente waardoor er een grotere bekendheid zal worden bewerkstelligt.
Het Cultuurhuis op school en in huis (Leren):
We slaan een brug tussen het onderwijsveld en de culturele sector, het vanzelfsprekende aanspreekpunt voor alle kennis in cultuureducatie en aanbod en de mogelijkheden in de gemeente Geertruidenberg. Het Cultuurhuis ontvangt kinderen van alle scholen, vergelijk het met zwemlessen tijdens school. Voorzien in een culturele behoefte waar kinderen naar uit kunnen kijken iedere week. Het samen leren is ook een belangrijk goed als het gaat om de aansluiting met de peuterspeelplaats.
Het Cultuurhuis na school (Doen):
Door een goed aanbod van naschoolse culturele activiteiten, denk aan een kinderpopkoor, een jeugd-theatergroep, maar ook groepslessen op instrumenten of creatief met verf en klei. Dit in combinaties en samenwerking van de diverse scholen en BSO’s.
Het Cultuurhuis in de vrije tijd (Beleven):
Leren, Doen en Beleven staat hierin centraal, door het verbinden van de diverse culturele aanbieders die al aanwezig zijn in De Schattelijn kan er een divers aanbod gedaan worden van cursussen en workshops op het gebied van zang, dans, muziek, beeldende kunst, fotografie en dergelijke. Hiervoor zullen we samenwerking met de diverse culturele aanbieders uit de gemeente.
Daarbij blijft er ruimte voor expositie welke gedurende een bepaalde periode te zien zullen zijn in een gedeelte van het gebouw.
Individuele effecten:
* Cultuur zorgt voor individuele waardering en ontwikkeling
* Het beleven van een theater en/of dansvoorstelling
* Mogelijkheid om in je eigen gemeente een theater te kunnen bezoeken en te participeren
Sociale effecten:
- Kunst & cultuur emancipeert, integreert en bevordert de sociale cohesie
- Kunst & cultuur brengt mensen in aanraking met afwijkende denkbeelden en maakt mensen daarmee toleranter
* Culturele activiteiten leidt tot meer zelfvertrouwen, meer sociale contacten en een groter gevoel van veiligheid en tevredenheid met de woonomgeving. Het weghalen van deze activiteiten en mogelijkheden zorgt ervoor dat creatieve mensen zich niet kunnen ontwikkelen in de eigen gemeente en daarvoor naar een andere gemeente trekken
Economische effecten:
- Kunst & cultuur stimuleert toerisme, het trekt meer mensen aan uit de omgeving en door het goed exploiteren van de mogelijkheden van een Cultuurhuis in het centrum houd je mensen langer gebonden en in je plaats
- Samenwerking met de plaatselijke horeca geeft cultuur meer aanzien en trekt de plaatselijke economie aan
* Cultuur vergroot de aantrekkingskracht van de gemeente
Kansen en knelpunten:
- Toekomstige bezuinigingen zijn een bedreiging voor cultuur in de toekomst. Door middel van een Cultuurhuis met stimulatie van samenwerkingsvormen krijgen ook kleinere vormen een kans
- Het in stand houden van het culturele aanbod is primair een verantwoordelijkheid voor de gemeente, in samenwerking met het Cultuurhuis en de verenigingen. Het behoud van het cultureel aanbod kan worden behouden door zichtbaarheid en afstemming, voor en door lokale verenigingen en burgers, door kennis- en informatie uitwisseling van verenigingen en gemeente en door het gebruik van een evenementenkalender en social media
- Betere afstemming van het cultuuraanbod op de vraag vanuit de lokale samenleving. Dit kan door middel van een vraaggericht cultuuraanbod, vernieuwing en creativiteit. Te bewerkstelligen door het stimuleren van lokale initiatieven en cultureel ondernemerschap, een verbeterde samenwerking tussen verenigingen, meer regionale samenwerking, samenwerking met bedrijven, bevorderen cultuurparticipatie en stimuleren vernieuwing en creativiteit
- Zonder inbreng van jongeren verdwijnt de cultuur op termijn. Hiervoor is een structurele cultuureducatie gewenst, welke vanuit het Cultuurhuis gestimuleerd kan worden door verankering en kwaliteitsverbetering cultuureducatie in het primair onderwijs, aansluiten bij landelijke stimuleringsprogramma’s, samenwerking lokale verenigingen en onderwijs en bevorderen cultuurparticipatie jongeren
- Het Cultuurhuis moet voor de theaterzaal meer kansen benutten als culturele zaal voor de gemeente en de regio. Hiermee bewerkstelligen we een optimale bezetting van de theaterzaal, meer rendabele exploitatie van de theaterzaal en hierdoor een betere marktpositie van Cultuurhuis De Schattelijn
Exploitatiekosten:
Het tekort wat ieder jaar ontstaat komt ons inziens voornamelijk door de inzet van facilitaire medewerkers op verkeerde momenten. Medewerkers inzetten om alleen de deur open en dicht te doen is op dit moment niet rendabel en kan gestructureerder geregeld worden met gebruikers die overdag al aanwezig zijn. Door te werken met een bezetting van gemiddeld 14 a 15 uur per dag, afgezet tegen 8 bakken koffie die gedronken worden door een paar docenten is natuurlijk niet rendabel, om dat maar even als voorbeeld te nemen.
De aanwezigheid van een goede foyer, zoals hierboven al omschreven, zorgt ook voor een betere exploitatie die geen geld hoeft te kosten maar op kan leveren. Daarbij ontstaat de toezicht dan al bij de entree in plaats van op een andere locatie elders in het pand waarbij het overzicht compleet weg is.
De Bakkerij:
De Bakkerij kan dienen als poppodium voor repetities en optredens van opkomende muzikanten, maar ook als schuilplaats voor jeugd welke in alle rust en onder begeleiding huiswerk kunnen maken. Een BSO voor middelbare scholieren die thuis de rust niet kunnen vinden of niet meteen naar huis kunnen aan het einde van het reguliere rooster.
Conclusie
Wij willen graag op deze manier invulling gaan geven aan een Cultuurhuis zoals hierboven omschreven, een bruisend cultureel centrum in het hart van Geertruidenberg met als steekwoorden “Leren, Doen, Beleven”. Door een breed aanbod en het op de juiste manier op de markt zetten van dit aanbod, moet Cultuurhuis De Schattelijn een begrip worden in de gemeente en de omgeving. Door middel van het aanbod en de aanzuigingskracht van een Cultuurhuis kan het exploitatietekort weg gewerkt worden.
Wij willen graag samen met de gemeente kijken naar de mogelijkheid van huur dan wel koop van het pand.
Huub Lommers
Stichting Culturele Evenementen Geertruidenberg
Stichting Scattando Kunsten
Januari 2021 (eerdere soorgelijke plannen al ingediend vanaf 2013)
Scattando Blog 